Sanayileşmiş ülkeler yeni iktisadın kalbine “Endüstri 4.0” mottosuyla, dijital ihtilali koyuyor. Bu eşikte güçlü rekabet gücüne sahip olabilmesi için ülke iktisadında hangi adımlar atılmalı?
İlkin 4-18 yaş ortası nüfusun dijital iktisat “yetkinliklerini” geliştirecek eğitimi planlanmalı.
İkinci olarak ülkede özgün kanıyı destekleyen; aileden şirketlere, üniversitelerden kurumlara, muhalefetten iktidara kadar nüfuz eden bir etraf ve insan odaklı ekosistem oluşturulmalı.
İş dünyasının ülke idaresinin atacağı adımlardan bağımsız olarak, beklemeden-ertelemeden-vazgeçmeden yol aldığı alanların başında dijitalleşme ve yeşil dönüşüm geliyor.
Şirketlerinde, bağlı oldukları platformlarda, akademide, meslek kuruluşlarında “yeni dünya düzenine” uyumlu yapı taşları oluşturmaya çalışıyorlar.
Türk Endüstrici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) bu uğraşların bir eseri olarak, 2018 yılında “SD-2” ismini verdiği programla endüstride dijital dönüşüm çalışmaları başlattı.
Bu güne kadar yaptığı 73 davet sonucu binden fazla başvuruyu kıymetlendirerek, teknoloji kullanıcıları ile tedarikçileri buluşturdu.
Kullanıcı ve tedarikçilerin etkileşimini sağlamak üzere “tusiadsd2.og” adresiyle bir platform kurdu ve bunu interaktif erişime açtı.
Üniversiteleri ve girişimcileriyle teknoloji ekosisteminin yaratıldığı San Francisco kentindeki Amerika’nın buluş adası “Silikon Vadisi” ni ziyaret eden TÜSİAD Yönetim Kurulu Lideri Orhan Turan, ayağının tozuyla 1 Nisan’da Halk TV’de yayımlanan “İş Çayı” programına gelmişti.
Turan bu ziyaretinde 2017 yılında kurulan “TÜSİAD Silikon Vadisi Ağı” nın Türkiye göçmeni yerleşik 450 üyesi ve Silikon Vadisi’nde dijital teknolojileri kullanarak sarsıntıya karşı dayanıklılık geliştirme çalışmaları yapan akademisyenlerle buluştu.
Amaç muhakkak: Dijitalleşmeyi odağa alan genç ve yenilikçi teşebbüsleri destekleyerek Türkiye’nin bilimsel inovasyon kapasitesini geliştirmek.
Turan’ın “Savunma sanayinden 3 bin mühendis ve Türkiye’nin dijital dönüşümde 600 bin yeni istihdama gereksinimi varken bu alanda yetişmiş iş gücünün 40 bini, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden doktoralı 11 bin genç yurt dışına gitti” cümlesinin, üniversite gençliğinin dörtte biri işsiz olan bir ülkede iktisadın birinci gündemi olmayı hak ettiğini düşünüyorum.
Turan’ın “Geçtiğimiz 20-30 yılda yatırımların yüzde 80’i makine, araç-gereç, toprak, bina üzere maddi varlıklara, yüzde 20’si bilgiye yapılıyordu, bugün tersi oluyor” sözleri tek bir şey söylüyor: Dünya dijital ihtilalin içinden geçiyor.
Doktorundan, mühendisine, ülkenin en büyük sermayesi nitelikli iş gücü: Bu anlaşılıyor di mi?!
Dünya Ekonomik Forumu, endüstride dijital dönüşümün 2050 yılına kadar dünya iktisadına 100 trilyon dolar artı bedel katacağının ortaya koymuştu.
TÜSİAD bu amaç doğrultusunda Bilim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) işbirliği ile hazırladığı raporu, 13 Nisan’da düzenlenecek konferansla kamuoyuna açıklayacak.
Bu yıl üçüncüsü düzenlenecek TÜSİAD Dijital Türkiye Konferansı’nın ana temasının “Kriz İkliminden Çıkış: Metamorfoz” olacağını belirten Turan, “Yenilikçi siyasetlerin geliştirilmesinden uzman insan kaynağına; finansal dayanaklardan dijital altyapıya kadar çok boyutlu ve bütüncül bir bakışa muhtaçlık var” diyor.
Ekonomisinin “dönüşüm” muhtaçlığı ile toplumsal kesitlerin beklentilerinin ne ölçüde kesiştiğini, 14 Mayıs seçimlerinde göreceğiz!
Ya bugün olduğu üzere yaşanan tüm felaketlere “Takdir-i İlahi” denilerek rant peşinde koşulacak ya da bilim temel alınarak insanı yaşatan bir devlet yapısı inşa edilecek.
TÜSİAD ikinci yolu zorlayanlardan…
Silikon Vadisi’ne yaptıkları ziyaret kapsamında, Amerika’nın önde gelen üniversitelerinden Stanford’da gerçekleştirdikleri “Deprem ve Teknoloji Paneli”nde; Stanford Üniversitesi Jeofizik Profesörü William Ellsworth, İnşaat Mühendisliği Profesörü Greg Deierlein, One Concern CEO’su Ahmad Wani ile Applied Technology Council Proje Yöneticisi Ayşe Hortaçsu birer sunum yapmışlar.
San Francisco’nun zelzele bölgesi olduğunu hatırlatan Turan, “Silikon Vadisi’nde yerin altına çip yerleştirmek suretiyle zelzele erken ihtar sistemi geliştiriyorlar. Burada yerleşik üyelerimiz, Kahramanmaraş zelzelesi ile ilgili dataları de değerlendiriyorlar. Tıpkı teknolojiyi Türkiye’ye getirmeye çalışıyoruz” diye de bir ön bilgi paylaşıyor.
Konuşmacılardan Wani’nin farklı bir kıssası de var:
Hindistan idaresindeki Srinagar’ın büyük bir kısmı, 2014 yılında yaşanan Keşmir sel felaketi nedeniyle sular altında kalmıştı.
Wani 270’den fazla insanın vefatına yol açan selde, yaşayıp yaşamayacağını merak ederek 7 gün boyunca mahsur kaldıktan sonra kurtuluyor.
Kendisini doğal afetlere karşı uzun vadeli dayanıklılık oluşturmaya adamaya karar veriyor.
Stanford Üniversitesi’nde yapay zeka mühendisi Nicole Hu ve zelzele bilimcisi Timothy Frank ile tanışıyor.
Hu ve Frank ile birlikte kendilerini; dünyanın bugün karşı karşıya kaldığı doğal felaketlerin yıkıcı tesirlerini, dijital teknolojileri kullanarak gidermeye-önlemeye adıyorlar.
Bütün konuşmacıları tek tek anlatmayacağım lakin sizin de fark edeceğiniz üzere ortalarında hiç de yabancısı olmadığımız “Hortaçsu” soyadı üzerinde biraz soluklanalım.
“Koç Üniversitesi Rahmi M. Koç Bilim Madalyası” 2021 yılı mükafatı; piyasalar, rasyonel beklentiler ve ihale modellerine bilimsel katkıları nedeniyle Chicago Üniversitesi “Ralph ve Mary Otis Isham Kürsüsü” öğretim üyelerinden 1974 doğumlu ekonomist Prof. Dr. Ali Hortaçsu’ya verilmişti.
Muhtemelen Stanford’daki toplantının panelistlerinden Ayşe Hortaçsu da, Boğaziçi Üniversitesi emekli öğretim üyelerinden Prof.Dr. Ayfer Akşit Hortaçsu ve Ali Hortaçsu ile birebir aileden…
6 Şubat sarsıntısıyla birlikte ” Zelzele Takviye Ağı” oluşturduklarını belirten Turan, zelzelede ağır hasar alan Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş’ta üretimin devamlılığını sağlamak gayesiyle bölgesel ve sektörel iş dünyası federasyonlarının “Kasaba” ismiyle başlattığı “konteyner ömür merkezleri projesine dayanak verdiklerini belirtiyor.
Şu anda herkesin sıkıntısı, zelzele mağdurlarının barınma ve besin başta olmak üzere temel gereksinimlerinin karşılanması.
Dönüşüm-metamorfoz için “yarını” bekliyoruz.
Gayretle ve umutla…
*2018 yılında yitirdiğimiz usta şairlerimizden Refik Durbaş’ın “Çırak Aranıyor” şiirinden esinlendim.