Açlık-tokluk hissi kendi irademiz ile ilgili üzere görünse de aslında çoğunlukla hormon istikrarımız ile ilgili bir durum diyen Dyt. Buket Ertaş Sefer, “Yağ dokusu ve bedenin farklı bölgelerinden de salınan Leptin hormonu sayesinde beyin “Artık doydun ve yeme” komutunu vererek doygunluk sağlıyor. Hasebiyle leptin hormonunun aslında sağlıklı beslenme sürecinde son derece bedelli lakin yağ dokusunun çok olması durumunda, insülin direnci gibisi bir dirence girerek fonksiyonunu yerine getiremez hale geliyor” Tabirlerini kullandı.
“DİYETTE YÜKSEK KALORİLİ YEMEKLERİ YEME DÜRTÜSÜ GELİR”
Özellikle kilo vermeye başladıktan bir mühlet sonra hem tartıda daha az azalma görülmesi, hem de iştahın artmasındaki nedenin da gelişen bu leptin direnci olduğunu anlatan Sefer, şunları anlattı:
“Vücuttan yağ ile birlikte leptin de azalır ve bu nedenle iştah da artar. Üstelik yalnızca iştah artışı değil, yağlı, yüksek kalorili yiyecekler yemeye yönelik daha da güçlü bir dürtü gelişir. Beynimiz de bedenin leptin düzeylerini olağana döndürmeye çalışır. İşte kilo verme sürecinde asıl bu dürtüyle savaş kazanılırsa genel beden sıhhati için yararlı sonuçlara ulaşmak mümkün olur.”
Leptin direnciyle birlikte bazal metabolizma suratının yavaşladığını söyleyen Sefer, “Kilo vermeyle birlikte beden açlık hissine kapılır daha fazla yeme hissiyle kendini müdafaaya alır ve elindeki enerjiyi yönetimli kullanabilmek için bazal metabolizma suratını yavaşlatmaya başlar. Münasebetiyle kilo verme sürecinde bir öbür zorluk daha ortaya çıkar. Bedendeki inflamasyon, çok kilo alımıyla birlikte çok ölçüde leptin üretimi ve kan yağlarındaki artış leptin direncine neden olan ögelerin başında geliyor” diye konuştu.
“KİLO VERME SÜRECİ BİR MANADA HORMONLARLA SAVAŞMAYI GEREKTİYOR”
Kalp hastalığı, hipertansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet üzere kronik hastalık riskini düşürmenin yanı sıra kilo vermenin eklemler üzerine binen yükü de azalttığını hatırlatan Dyt. Sefer, beden yükünden yalnızca 1 kilo kaybetmenin bile eklemler üzerinde 4 kilo baskıyı azalttığının araştırmalarla da gösterildiğini söyledi. Münasebetiyle kilo vermek için hormonlara karşı savaşmak gerekse de sonuçları düşünüldüğünde bu savaşı kazanmanın çok kıymetli kazanımları olacağını unutmamak gerektiğinin altını çizdi.
“KİLO ALDIKÇA DOYMA HİSSİ AZALMAYA BAŞLAR”
Leptinin tam zıddı çalışan açlık hormonu Ghrelin ise mide boşaldıktan sonra beyne “Acıktım” sinyalini verdiğini söyleyen Sefer, “Obez bireylerde leptin fazlayken ghrelin düşük olur. Bu durum aslında avantaj üzere görünse de kiloyla birlikte hipotalamusun leptine karşı olan ilgisi düştükçe doyma hissi de gelmemeye başlar” diye konuştu.
“SÜREKLİ ORTA ÖĞÜN YAPMAK AÇLIK SİSTEMİNİ FAAL TUTUYOR”
Dyt. Buket E. Sefer, ghrelin hormonu, midenin daima uyarılmasıyla daha fazla salınabildiği için daima orta öğün yaparak ya da atıştırarak açlık sisteminin etkin tutulmasının da kilo almaya neden olabildiğine dikkat çekti. Yapılan araştırmaların dışarıdan leptin desteğinin de bir işe yaramadığının ortaya konduğunu söyleyen Dyt. Buket E. Sefer, “Dışarıdan alınan leptin kan beyin bariyerini geçemediği için etkisiz görülüyor” dedi.
“DÜZENLİ İDMAN VE YANLIŞSIZ BESLENME ÖN PLANA ÇIKIYOR”
Leptin düzeyine yalnızca yiyeceklerle müdahalenin de kâfi olmayabileceğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi, Uzm. Dyt. Buket E. Sefer, bunun için kimi hayat üslubu değişikliklerine gereksinim olduğunu belirtilerek şu bilgileri verdi:
“Yüksek trigliserit düzeyleri de leptin düzeyinin ülkü seviyeye gelmesini mahzurlar. Hasebiyle her hususta olduğu üzere burada da nizamlı idman ve hakikat beslenme ön plana çıkıyor. Hakikat beslenme olmadan yalnızca harekette bir işe yaramıyor. Bunları kadro oyunu olarak düşünmek gerekir. Sistemli antrenmanla birlikte, sağlıklı yağlar tüketmek, omega 3 almak, lif oranını artırmak, zerzevat ve baklagil tüketimini artırmak, şeker ekli yiyecek ve içeceklerden kaçınmak trigliseritin düşürülmesine yardımcı olarak dolaylı yoldan sağlıklı leptin düzeylerine de katkı sunacaktır.”
“YOĞURT, KEFİR ÜZERE PROBİYOTİK KAYNAKLARINDAN FAYDALANILMALI”
Bunun dışında leptin direncinden kurtulmanın yollarıyla ilgili Dyt. Buket Ertaş Sefer şu tekliflerde bulundu: “Öncelikle bozulmuş bağırsak florasını tamir etmek gerekir. Bunun için işlenmiş ve paketli besinlerden uzak durarak, yoğurt, kefir üzere probiyotik kaynaklarından faydalanılmalı. Bunun yanında bilhassa zerzevat, meyve ve baklagillerde yüksek oranda bulunan posadan güçlü besinlerle beslenmek, kâfi proteini almak ve bilhassa gereksiz karbonhidrat alımını durdurmak gerekli.”