Kışın araç kullanımı epeyce dikkat ve hassasiyet gerektiren bir bahis. Kimi kritik kusurlar ve kararlar hayati tehlikeye sebep olabilir. Ülkemizde yüklü olarak 3-4 yaşanan kış müddetince dikkat edilmesi ve yapılması gerekenleri sizler için bir yazıda toplamaya çalıştım. Yalnızca kent içinde yapmanız gerekenler değil, kış seyahatlerini sevenler içinde bilgiler var. Kış şartlarında, karlı ve buzlu yollarda araç kullanırken yapılacak hazırlıklar, alınacak tedbirler ve fazlası için okumaya devam…
Kışın Araç Kullanımı
Kışın araç kullanımı yalnızca yolda olmaktan ibaret değil elbette. Her türlü zorluk ve tehlikeye hazırlıklı olmak alışılmış ki en doğrusu olacak ve sizi sıkıntı durumlardan kurtaracaktır. Pekala nedir bu hazırlıklar?
Aracınızı Kışa Hazırlayın
Aracınızın kışlık bakımlarının yapılmış olması gerekiyor
Özellikle radyotörde olmak üzere ve cam sularınızda donmaya karşı antifiriz koşul. Radyotördeki suyunuz donarsa aracınızı çalışmaz.
Aracınızda kesinlikle kış lastikleri olması gerekiyor. Kış lastikleri diş yapısı ve hamuru sayesinde kar ve buzda çok yeterli tutunma sağlamaktadır. Karlı tabanlara katiyen olağan lastikle girmemelisiniz.
Aracınızda her ihtimale karşı kesinlikle zincir olmalıdır. Buzlu yerlerde kış lastiği de çaresiz kalabilir. Burada harcayacağınız küçük bir bütçe sizi çok durumlardan kurtarabilir. (zincir takılı araç ile azamî sürat 40 km/s olmalıdır)
Bu hazırlıklar tamamsa yola çıkmak için hazırsınız, lakin daha uç rotalar ve uzun yola çıkacaksanız yazının sonunda kışın karlı ve buzlu tabanlarda araç kullanırken aracınızda bulunması gereken ekipman listesine ulaşabilirsiniz.
Kışın Yola Çıkmadan Önce
Aracınıza binmeden evvel yolda görüşünüze mani olmaması için üzerindeki tüm karı temizleyin (üst kısım dahil, burada biriken kar fren anında önünüze düşerek yahut yolda geriye gerçek uçarak görüşünüzü kapatabilir, etraftaki şoförlere tehlike yaratabilir
Aracınızı çalıştırdıktan sonra kısa bir mühlet rölantide çalıştırarak hava kurallarına ahenk sağlamasına müsaade verin
Araç içi ısıtmayı ön camlara vererek sıcak, soğuk farkından oluşan buğulanmaya camı ısıtarak pürüz olun. Bu birebir vakitte ön camdaki buzun çözülmesine de yardımcı olacaktır.
Kışın Araç Kullanırken Dikkat Edilecekler
Tüm bu hazırlıklar tamamlandıktan sonra artık yola çıkmaya hazırsınız. Pekala kışın araç kullanımı kelam konusu olduğu vakit yolda nasıl davranmanız, nelere dikkat etmemiz gerekir?
Havanın soğuk olması nedeni ile kat kat giydiğiniz kıyafetlerden kurtulmalısınız. Haraket kabiliyetiniz sınırlayacakları için çok önerilmez. Ayrıyeten direksiyon hakimiyeti için eldivensiz olmalı yahut deri eldiven kullanmalısınız. Ani durumlarda direksiyon elinizden kayabilir
Kalkışlarda gaza istikrarlı basılmalı ve aracın patinaja kalkması engellenmelidir. Yolun durumuna nazaran yüksek vites ile kalmak işinizi kolaylaştıracaktır.
Yol almaya başladığınızda aracınızın reaksiyonlarına dikkat ederek denetimli bir sürüş istikrarı kurmalısınız
Ani hareketlerden kesinlikle kaçınmalısınız. Ani gaza basma, frenleme, ani direksiyon haraketleri aracın denetimini kaybetmenize neden olabilir
Yolda dikkatinizi dağıtacak şeylerden uzak durmalısınız. Bir şeyler atıştırmak, telefon kullanmak, sigara içmek vs…
Özellikle yokuş çıkarken araç hızlandıkça gaza basılmalı, gaz yalnızca düz yollarda yükseltilmelidir, virajlarda gaza basmak çekiş yerine nazaran aracınızın önden yahut arttan kopmasına neden olabilir.
Yokuş aşağı inerken sert frenlemelerden kaçınılmalı, bilhassa virajlarda mümkün olduğu kadar fren kullanılmalıdır. En inançlı iniş hali yol müsaade verdiği sürece motor freni kullanmak olacaktır.
Araç seyir halinde iken kaymaya başlarsa fren yahut gazdan ayağınızı çekerek direksiyon ile aracı denetim altına almak gerekecektir. Araç tekrar yola oturduğunda yahut kayması sonlandığın, dikkatli biçimde ve çok hassas formda fren yahut gaz kullanılmalıdır.
Zorlanacağınızı hissettiğiniz yerlerde aracınızdan inerek yeri ve kar derinliğini denetim etmeniz yararlı olacaktır.
Kışın araç kullanımı güçlü hava koşulları sebebi ile çok daha fazla ihtimam ve dikkat ister. Ani hareketlerden sürekli kaçının ve denetimli formda aracın reaksiyonlarını ve kendi reflekslerinizi ölçerek tecrübe kazanın.
Kışın Aracınızda Bulunması Gerekenler
- Tüm ön hazırlıklar yapılsa bile ve çok dikkatli olsanız bile yolda kalma ihtimalinize karşı aşağıdaki gereç listesini kesinlikle aracınızda bulundurun;
- El Feneri
- Hava karardığı vakitlerde gerek zincir takma, gerekse yapacağınız başka işlerde size büyük yararı olacaktır
- Reflektör, Işıldak
- Yolda kaldığınız yer hakkında etrafınızı uyarmak ve gelecek yardımlarda yerinizi belirlemek için yardımcı olacak
- Takoz
- Aracın buzlu tabanda durduğu noktada kaymasını engellemek için gereklidir
- Buz Kazıyıcı
- Yoğun kar ve buzda camların ve farların paklığı büyük oranda kolaylaştırır
- Çekme Halatı
- Aracınızın yüküne nazaran uygun çekme halatı, telefon çekmeyen yerlerde yoldan geçenlerin yardımı ile aracınızı kurtarabilirsiniz
- Takviye Kablosu
- Yolda kalma durumunda aracınızın aküsü bitme ihtimaline karşı hayat kurtaran küçük lakin değerli bir araçtır
- Kar Küreği
- Küçük bir kürek yaşadığınız kolay kar saplanmalarında büyük yardımcınız olacaktır, birebir vakitte ağır kar yağışında aracınızı temizleyebilirsiniz
- İlk Yardım Çantası
- Zincir takma yahut aracınızı kurtarma etabında küçük yaralanmalarda iş görecektir
- Battaniye
- Zorlu rotalara gidiyorsanız, yolda kaldığınızda sizi sıcak tutacak ve aracınızın yakıtının tükenmesine mani olacaktır
- Şarj Aleti, Yedek Telefon Aküsü
- Uzun müddetli beklemelerde telefonuzun şarjının bitmesini istemezsiniz ????
- Atıştırmalık Yiyecekler
- Soğuk ve karlı havalarda bedeninizin muhtaçlığı olan güç verecek ve sizin daha uygun hissetmenize yardımcı olacaktır
Daha İnançlı Araç Kullanımı için 13 Öneri
- Araç kullanırken, yılın her günü mümkün olan tüm ihtimam ve dikkat gösterilmesi, tüm önlemler alınmalıdır. Fakat, kışın araç kullanımı, yaş ve buzlu yollar, karanlık saatlerin uzunluğu, kar, yağmur ve sisten ileri gelen görüş azlığı üzere nedenlerden ötürü daha da özel birtakım tedbirler gerektirmektedir.
- İşte, bu kış daha inançlı araç kullanmanıza yardımcı olacak on üç teklif:
- Gideceğiniz yere varmak için kâfi ölçüde vakit ayırın. Güç sürüş koşullarında çabuk davranmak kazaya sebep olabilir. Yol raporunu ve hava varsayımını dinlemek için radyonuzu açın. Sabahları birkaç dakika erken yola çıkın ve işe gitmek için bol vakit ayırın. Hareket etmeden emniyet kemerinizi takıp gereken güvenlik önlemlerini alın.
- Daima uyanık olun. Alkol, ilaç yahut muhakkak bir tedavinin etkisi altındaysanız araç kullanmayın. reçeteli yahut reçetesiz satılan ilaçların prospektüslerini okuyun ve uyuşukluk yapıp yapmayacağını öğrenin. Araç kullanırken tüm dikkatinizi ağırlaştırmanız gerekmektedir.
- Sakin olun. Ağır akan trafik nedeniyle öbür şoförler bazen sonlu olurlar. Onların sizi kızdırmasına imkan vermeyin; sonlarınıza hakim olun. İnançlı bir suratı koruyun ve aracınızı ebediyen önlemli kullanın.
- Kendiniz ile öteki araçlar ortasında inançlı bir uzaklık bırakın. “İki saniye kuralı” kuru yollarda ve ülkü şartlarda geçerlidir; kışın bunu dört saniyeye çıkarmanız gerekir. Önünüzde bulunan araç sabit bir yeri geçerken saymaya başlayın – “yüz bin bir,” “yüz bin iki” ve devam edin. Aracınız birebir sabit yeri siz “dört” sözünü söylemeden geçmemelidir.
- Aracınızı bakımlı ve düzgün çalışır durumda bulundurun. Bunun manası lastik tırnaklarının aşınmamış olması, kış için motorun ayarlanması ve bütün ışıkların gerekli halde çalışmasıdır. Daha soğuk iklimlerde radyatöre suyun donmasını önleyecek katkı hususu (anti-freeze) ek edilmelidir. Birtakım bölgelerde akaryakıta de donmayı önleyecek katkı eği gerekebilir.
- Camlarınızı ve farları çok sık temizleyin. Ön cam yıkama su haznesini sürekli dolu bulundurun. İnançlı sürüş için güzel bir görüş koşuldur. Aracınızı hareket ettirmeden evvel camlarınızı ve farlarınızı kar yahut buzdan temizleyin ve seyahat boyunca bu süreci devamlı tekrar edin.
- Aracınızı yol şartlarının elverdiği biçimde sürün. Müsaade verilen sürat limiti, kış kuralları için fazla olabilir. Islak bir yolda sürüş, lastikler ile yolun yüzeyi ortasında ince bir su katmanı oluşturarak aracın kaymasına sebep olan bir su tablası meydana getirebilir. Direksiyon hakimiyetini kaybetmeye başlarsanız ayağınızı gaz pedalından çekin.
- Aracınız yolda arıza yaparsa yanından ayrılmayın. Acil durum flaşörlerini açarak yardım bekleyin. Yanınızda, yardım isteğinizin polise bildirilmesi için yoldan geçen şoförlerin görebileceği bir yazı bulundurun ve gerektiği vakit bunu cama koyun.
- Kötü havanın geçmesini bekleyin. Kar ve tozla karışmış kuvvetli ve buzlu rüzgarlar nereye gittiğinizi – yahut yürüdüğünüzü – anlayamayacağınız bir ortam yaratabilir. Bu durumda, ekseriyetle yapılması gereken en inançlı hareket aracınızda oturup fırtınanın geçmesini beklemektir.
- Hareketlerinizi dikkatli bir biçimde plânlayın. Kaygan yollarda panikleyerek ansızın tabanına kadar frene basmayın.; bunu yaparsanız büyük bir ihtimalle kayarak aracınızın denetimini kaybedersiniz. Bu üzere durumlarda, yumuşak olarak bir kaç sefer fren pedalını pompalayın.
- Özellikle yüksek süratlerde derin göllenmelerin içinden geçmemeye çalışın. Su, frenlerin daha etkisiz hale gelmesine neden olur ve ayrıyeten su derinse motorunuza önemli ölçüde hasar verebilir. Şayet sudan kesinlikle geçmeniz gerekiyorsa ve derinliğini de bilemiyorsanız, güzelce yavaşlayın ve inançlı olduğuna emin olana kadar önlemli bir biçimde santim santim ilerleyin.
- Uykunuzun geldiğini hissettiğiniz anda aracı durdurun. Yolunuz uzunsa sık sık pak hava almak için kısa molalar verin ve aracın etrafında yürüyün.
- Araç kullanırken cep telefonunuzu kapayın. Acil durumda aracınızı inançlı bir yere park ettikten sonra telefonunuzu kullanın.
- Özellikle işinizin bir kısmı olarak araç kullanmanız gerektiriyorsa, kışın araç kullanmanın riskli olduğunu aklınızdan çıkarmayın. Çabuk etmeyin ve ileriyi plânlayın.
Kış Kaideleriyle Başa Çıkmaya Hazır Olun
Kış kuralları altında bir aracı bir yerden başkasına götürmek bilhassa riskli bir iştir. İnançlı sürüş için birinci adım aracınızın yol için kâfi halde hazırlanmasıdır.
Kışın araç kullanımında ek tehlike yaratan birtakım faktörler şunlardır:
Buzlanma, kar ve hatta yol yüzündeki su birikintileri lastik tutunmasını azaltır, durma arasını arttırır ve muhtemelen de kaymaya neden olur. Buzlanmış bir yolda durmak için kuru yolda olduğundan daha uzun uzaklık gerekir. Derece erime noktasına yaklaştığı vakit yol çok soğuk havalarda olduğundan daha da kaygan hale gelir. Akan trafik, tıpkı vakitte da, yol yüzeyindeki buz ve kar birikimini buzlaştırır ve inceltir.
Saydam buz yol kaplamasında oluşan ince ve görülmez bir don katmanıdır. Çoklukla köprülerin yaklaşım yollarında ve üst geçitler ile gölgelik alanlarda oluşur; fakat bu konuda tüm yol yüzeylerinde dikkatli olunmalıdır.
Yol yüzeylerinde, yağ ile karışmış olabilecek su tehlikeli olabilir. Lastikler yol yüzeyi ile olan teması kaybedip yol yerine su ve yağ karışımı üzerinde kaymaya başlar.
Kış koşulları altında sürüşte görüş arası önemli olarak azalır. Birtakım bölgelerde uzun geceler ve kısa günler, direksiyon gerisinde farlarınız dışında çok az şey görebildiğiniz mühletlerin artmasına neden olabilir. Kar, yağmur ve sis de görüşü azaltır. Kış kaidelerinde aracın bozulup yolda kalması, dondurucu hava ve zincirleme kazaya sebep olma üzere nedenlerden ötürü hayatınız için tehlike oluşturabilir.
İşte, her tip motorlu araç için önerilen kış öncesi denetim listesi:
- Radyatör ve ısıtıcı hortumlar uygun durumda, çatlaksız ve sızdırmaz olmalıdır.
- Fan kayışları denetim edilmelidir.
- Isıtıcı, sizin rahatınızı sağlayacak ve ön camın buğusunu alacak ve buzu eritecek formda harika çalışmalıdır.
- Kışa yeni bir çift cam silicisi ile başlamanızda fayda vardır.
- Aracınızda buz kazıyıcı ile kar küremek için fırça bulundurun.
- Kışın soğutma suyunun donmaması için katkı unsuru (anti-freeze) kullanın.
- Donmayacak ön cam yıkama suyu kullanın ve suyu her vakit dolu tutun.
- Fren hidroliği ve direksiyon kutusu yağı dahil olmak üzere aracın tüm sıvılarını denetim edin.
- Akünüzün, soğuk havada aracınızı çalıştırması için, güzel durumda olduğundan emin olun.
- Yola tutunma ve çekiş için lastik tırnakları aşınmamış olmalıdır.
- Tüm ışıkları inceleyin — uzun ve kısa farlar, park lambaları, art ve fren lambaları.
- Bütün tekerleklerde tıpkı derecede frenleme sağlandığından emin olmak için fren sistemini denetim edin.
- Kaçırma olmadığından emin olmak için susturucu ve egzoz sistemlerini inceleyin. Motorlu araçlarda bulunanlar için karbon monoksit zehirlenmesi ölümcül bir tehlikedir.
- Yağlama düşük ısı derecelerinde kullanıma uygun olmalıdır. Bu husus, beşinci lastik için de geçerlidir.
- Özellikle uzun aralıklı ve yerleşim olmayan bölgelere yaptığınız seyahatlerde yanınızda bir kışlık hayat çantası bulundurun. Bunun içine, kibrit ve mum, bir parka ve uyku tulumu yahut acil durum battaniyesi, yiyecek, birinci yardım ekibi, gözetici gözlük ile destek kabloları, akaryakıtın donmasını önleyici katkı hususu, dizel araçlar için mazot katkı unsuru, kolay tamirler için anahtar ekibi, yedek fan kayışı ve radyatör hortumu, yedek buji kadrosu ve buji kablosu koyun.
- Aracın yolda kalması halinde – her mevsimde – kolay tamirleri yapacak kadar bir bilgi sahibi olmak kıymetlidir.
- Kışın araç kullanma tehlikelerine karşı kendinizi hazırlayın. Rastgele bir arızası olup olmadığını denetim edin ve onu kış kurallarına nazaran hazırlayın.
Hava Durumunda Beklenmedik Olaylar
Sürüş emniyetine etki eden hava durumundaki değişikliklere her vakit hazır olun. Hava değişiklikleri yol durumunu ve görüş uzaklığını bir anda değiştirebilir. Bir virajı dönersiniz ve apansızın aracınızı gölge bir alanda oluşmuş görünmez bir buz üzerinde kayarken bulabilirsiniz. Yolda giderken birden görünümün -kalın bir sis katmanı örttüğünden- nasıl kaybolduğuna şaşarsınız.
İyi bir şoför karşılaşabileceği her türlü kullanım kurallarına karşı kendini hazırlar. Aracını da, her türlü hava durumuyla baş edecek halde hazırlıklı bulundurur. Birebir vakitte, hava değişikliklerinden vaktinde haberdar olarak kendisini neyin beklediğini öğrenir.
Havaya karşı kazanmak için kimi hatırlatmalar:
- Yol ve hava durumunun raporunu veren radyo ve TV yayınlarını dinleyin. Trafiğin en sıkışık olduğu sabah saatlerinde anayol üzerinde uçan bir helikopter görürseniz kaçınılacak buzlu alanlar olduğu sonucuna varabilirsiniz.
- Yerel bölge dışında bir seyahat plânladığınız vakit, anayol ve hava raporunu almak için evvelce telefon edin. Bir dağ geçidinden geçmek için yanınıza zincir almanız gerektiğini yahut rotanız üzerindeki bir yerin büsbütün kapandığını öğrenebilirsiniz.
- Aracınızı geçeceğiniz sürüş kaidelerine nazaran hazırlayın. Kış yahut bütün mevsim lastiklerini takmak için birinci karın yağmasını beklemeyin. Daha önce yaşadığınız her kış üzere bu kış da kar yağacağını varsaymak emniyetli bir yaklaşımdır.
- Don başlamadan kış kurallarında kullanılacak soğutma suyunu ve motor yağını kullanmaya başlayın.
- Bir yerde sıkışıp kalma tehlikesine karşı ömür için gerekli şeyleri yanınıza alın. Sıcak tutan elbiseler, botlar, eldiven, çabuk güç veren yiyecekler, kibrit ve mum her mevsimde araçta bulunması gereken minimum materyaldir.
- Soğuk ve yağışlı havalar başlamadan far ayarlarını, sis lambalarını ve art lambaları denetim ettirin. Farlar çok alçaksa fazla bir görüş sağlamayacaktır; çok yüksek iseler bu sefer de başka şoförlerin gözlerini alacağından potansiyel bir tehlike arz edecektir.
- Aracınızın güçlü hava şartlarında ne formda çalıştığını öğrenin. Önden çekişli, geriden çekişli ve dört çeker araçların her birinin kendine mahsus bir “davranış şekli ” vardır. Bir kaymanın nasıl önleneceğini hakikaten kaymadan evvel öğrenin.
- Acil bir durumda gereksiniminiz olmadan aracınızın kilitlenmeyen (anti-lock) fren sistemini kullanmaya alışın. Ani olarak durmak istediğiniz takdirde freni pompalamak yerine tam olarak basmanız gerektiğini açıklayan kullanma kataloğunu okuyun.
- Islak hava, kışın ve baharda bir çok bölgede tehlikeli olan toprak kaymalarına ve heyelanlara sebep olabilir. Bu bölgelerden sakınmak için konulan ikaz işaretlerine uyun.
- Bazı vakitler yol ve hava kuralları o kadar olumsuz bir hal alır ki araç sürüşü imkânsız hale gelir. Otoyol polisi size şiddetli bir kar fırtınası nedeniyle yola çıkılmaması gerektiğini söylerse, katiyetle yola çıkmayın. Hem kendinizi hem de diğerlerini korumuş olursunuz.
Ve artık yola çıkmaya hazırsınız…
Kaynak:isguvenligi.net/